Sunday, July 15, 2012

Bipolar Experience

diye baslik atmak istiyorum ama calinti olacakmis hissi veriyor. Uzun zamandir klinik piskoloji/psikaytri konularina  kulak kabartiyorum. Sebebi kendimin, aile fertlerimin ve arkadaslarimin deneyimleri. Ilk defa ciddi/tehlikeli seviyede depresyona 13 yasinda girdim, sonra 15, sonra 19 yasinda. 19 yasinda baslayan rahat bir uc seneyi aldi. Oyle ki 24 yasina geldigimde hayatimin en az 5' te biri depresyonda gecmisti ve geri kalan beste dort' luk dilime fazlasiyla baskindi. Bu depresyon doneminde hic bos durmadim, hep derdime iyi gelecek bir seyler aradim, beni hayata bagliycak. Gecen yil depresyon deneyimimden ogrendiklerimle depresiflere iyi gelecek notlar cikarmaya basladim. O notlari tamamlamak icin vaktim olmadi, bir yerden sonra da yazmak icin motivasyonum azaldi, cunku kime yaziyordum ve yazdigim insani beynini degistirmeye nasil ikna edebilirdim, beni tanimiyorlardi ve bana guvenmeleri cin hic bir sebepleri yoktu.
Neyse, zamaninda grup ve bireysel terapilerin yaninda yanimdaki insanlara icimdeki kasveti ve depresyonu haykirmak seklinde ifade ozgurlugumu kullandim ama "bana misin!"demedi. Psikaytristlerle gorusmelerimden ilk once "borderline" sonra "obsessive compulsive " tanilarini duydum ama ilki olmadigimi cok iyi biliyordum. Bu taniyi koyan sevgili depresif yengemin her kendini iyi hissetmeyen tanidigini yonlendirmek hatta elleriyle muaynesine goturmek suretiyle bol rantlar kazandirdigi doktoruydu. Adam Malatya' nin unlu psikaytristi. Adi gecenlerde, tekrar gecti ama simdi hatirlayamiyorum (Devlet hastanesinin tek psikaytristi olma ihtimali yuksek, Kisla caddesinde de ozel ofisi var, antidepresanlari onceleri bol bol bedavadan vererek ilac' la ilk baglarin olusmasinda vesile oluyor).
Ikinci taniyi ise universitenin doktorundan duydum. Adi Mutlu' ydu sanirim ya da soyadi buydu. Adam'la gorusmeye gittiginizde icinize bir ferahlik doguyordu. Ayni liseden oldugumuz ortaya cikinca onun bana koydugu tani cok oturmasa da biraz daha guvenilir gelmisti. Ona gore kucuk sehirlerden ve normlara bagli ailelerden gelen kadinlar/kizlar buyuk sehirlerde boylesi bir acilim ve ozgurluk'e maruz kalinca ya da sinif atlamalarinda bazi celiskiler yasiyorlardi. Bundan  kaynakli mi "obsessive compulsive" bozuklugum olusmustu?
Aslinda bahsedecegim sey o degil de Bipolar bozukluktu, liseden arkadasim N gozumun onunde normal bir insandan bipolar'a donustu. N basarili, derslerini fazlasiyla onemseyen biriydi, hepimiz oyleydik ama onunki daha ileri seviyedeydi ve baska karakteristik ozellikleri de vardi. Mesela, arkadaslik iliskilerinde asiri acik sozlu olmak gibi bir sorunu vardi ve bu onun arkadasliklarinin cok derine inememesine sebep oluyordu. Lise ikinci sinifta ameliyat olmasi gerekti ve bir donem boyunce okula gelemedi. Okul ertesi ders yilinda tekrar baslamadan bir sure once major bir depresyona girdi. Kolunu kipirdatamaz olmustu, annesi butun kizlari (15 kisi kadar oluyor) eve cagirmisti, ve N' yi o halde gorunce hepimiz buyuk bir sok yasamistik. N hayalet gibiydi, cumle kurmakta zorlaniyordu, sonra onu kendimizle yurda getirdik, ilaclarini icirdik, o donem bol bol doktorlara goturuldu. Bir ayin icinde eski N gitti yerine yasam enerjisi patlamasi olmus N geldi. O aralar test cozerek universiteye hazirlaniyorduk, N' nin 20 soruluk testleri 5 dakikada, test kagidini rengarenk pariltili kalemlerle infal ederek cozmesi  siniftaki baska bir arkadasimiz H' ye ayni ilaclardan kullanarak sinava hazirlanma fikrini vermisti. N'de libido patlamasi da oldu haliyle, hicbir cekince duymadan hocalara bile kendisine yuz vermeyen S' nin sikayetini yapiyordu. Sinif olarak boyle bir eglencenin ortasina dustugumuze inanamiyorduk, N' nin bitmeyen istahindan dolayi kantine yuklu borcundan sonra cozum olarak bizlere gelip "bana sundan/bundan alir misin?" demek zorunda kaliyordu. N' yi browni keklerle besledik, gunde en az uc dort tane.
Sonra okul bitti, N az cok istedigi bir tip fakultesine yerlesti ve o manik hali'nin yerine donguler gelip gitmeye basladi. Uzun donem hem depresif hem de hiperaktif haller icindeydi, bir ara sular seller gibi Ispanyolca ogrendi, ardindan surucu testinden kaldi bir daha bastan almak zorunda kaldi, sokakta yuruyen ciftlerden nefret etti, bol bol Amerika ziyaretleri yapti ordaki kardesleriyle sorunlar yasadi,  dondugunde ailesiyle sorunlar yasadi. Bir iyi bir kotu, bir kac yil devam etti bunlar. Son yillarda N ile uc defa karsilastik. Birinde Ankara'da Ocak ayiydi, saclarima garip bir oraganik boya ile alisililmamis bir golge yaptirmistim, sacimi begenmedi "eskisi daha iyiydi" dedi.
Ikincisinde San Francisco'da gorustuk, ondan cok annesi tarafindan alikonulmama icerlemisti. Ucuncusunde lisenin mezunlar gununde Ankara' da bulustuk, onda da cok kalamayacagini bastan soyleyerek bir mesafe koydu insanlarla arasina ve herkesten once ayrilip gitti. N sert goruntusune ve direk olusuna ragmen, tatli bir insan aslinda. Annesine N'ye sarilip fiziksel sevgi gostermesi gerektigini soyledigimde, bunu su ana kadar hic yapmadigini ve nasil yapacagini da bilmedigini soyledi. Ondan sonra her firsatta N' yi kucakladim, neyse ki bir de kucaklmalari ile meshur F' miz var. Onun kucaklamalar uzerine okuduklariyla bizi cesit cesit kucakladigi ve hangisini sevdigimize dair fikrimizi sordugu olmustur.
Konumuz bipolar'likdi. N uzerinden bu rahatsizligi tandidim, sonra uzerine tiyatro oyunlari, kitaplar, filmler gordum. Onla da yetmedi, ayni tani ortanca abime kondu. Ancak N ile aralarinda cok bir benzerlik goremedim. Abim ise "mutluluk basit ve hirslarindan arinmis yavas bir hayat yasmakta" deyip Ibrahim Tatlises Mp3' leri doldurmaya baslamisti. Sonra kucuk abime de ayni tani kondu ki o da N kadar renkli bir cesitlilik gostermiyordu. Bizimki ancak ya susarak tepkisini dile getiriyordu ya da eve dev miknatislar getirip onlarla oynarken, "bu miknatizlar bize birsey anlatmaya calisiyor" diyerek uzerine uzun uzun dusunurdu.
Simdi kendime ayni taniyi koyuyorum, sanirim bipolar' im hicbirseyi olmadigim kadar. Ayrica akli basinda ve saglikli bir sekilde bipolarim.

2 comments:

G.o.D said...

Bipolar bozukluk denen şey hayatın kaçınılmaz bir parçası ve düşünülenden çok daha fazla insanın muhattap olduğu bir durum sanırım. Öyle olmadığını düşündüğümüz insanlarsa senin deyiminle Aklı başında ve sağlıklı bir şekilde bipolardır bence =)

brownian said...

Merhaba G.o.D , oncelikle yaziyi sonuna kadar okudugun icin tesekkurler. Tespitinde haklisin galiba, hatta atasozumuz bile var bunun uzerine "bir dusmez kalkmaz Allah" diye. :)